Mô hình hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương điển hình

Chỉ trong thời gian ngắn từ năm 2017 đến nay, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Quảng Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần tạo cảm hứng, khuyến khích hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên cả nước. 

Mô hình Hệ sinh thái khởi nghiệp Quảng Nam được cho là một mô hình điển hình, chú trọng việc tích hợp, mở rộng kết nối, và phương pháp tư duy mới trong việc triển khai nhiệm vụ khởi nghiệp sáng tạo, từ đó dễ dàng áp dụng tại những địa phương khác. Đặc biệt, với sự chủ động và nhiệt tình trong công tác hỗ trợ, Quảng Nam là địa phương đầu tiên trong cả nước hỗ trợ nông dân khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Tại chương trình hội nghị lần này, những kết quả tỉnh Quảng Nam đạt được trong giai đoạn I đã được tổng kết lại, hầu hết các chỉ tiêu đề ra đều đạt và vượt, không những thế, có chỉ tiêu còn vượt rất cao. Điều đáng mừng nhất là sau ba năm triển khai, tinh thần khởi nghiệp được lan tỏa rộng rãi trên khắp các địa bàn của tỉnh; được các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp, mọi tầng lớp nhân dân quan tâm, đặc biệt là lực lượng sinh viên, đoàn viên thanh niên hưởng ứng.

Trước hết, liên quan đến công tác thông tin, truyền thông về khởi nghiệp, tỉnh Quảng Nam đã thường xuyên, kịp thời thúc đẩy lan tỏa những thông tin liên quan về khởi nghiệp như công nghệ, tiêu chuẩn, đo lường, chính sách pháp luật, sự kiện khởi nghiệp trong và ngoài nước,... Đặc biệt, bên cạnh kênh báo chí, truyền hình truyền thống, thông tin về khởi nghiệp còn được thúc đẩy qua mạng xã hội như: facebook, messenger, zalo, viber,… Điều này giúp cho tinh thần dấn thân khởi nghiệp được lan tỏa rộng rãi, văn hóa khởi nghiệp được hình thành và tiếp cận được với mọi tầng lớp nhân dân. 

Công tác tổ chức mạng lưới, nuôi dưỡng, kết nối, hợp tác khởi nghiệp sáng tạo thời gian qua cũng được triển khai tích cực. Cụ thể, tỉnh đã thành lập được 12 CLB với số lượng các thành viên tham gia các CLB ngày càng đông đảo, hầu hết là các doanh nhân trẻ, startups, cán bộ khoa học trẻ, thanh niên và sinh viên; thành lập Cổng thông tin điện tử Khởi nghiệp sáng tạo; tổ chức nhiều lớp tập huấn, diễn đàn khởi nghiệp chuyên sâu tầm quốc gia, khu vực; chủ động ký kết nhiều chương trình hợp tác phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo; đề cao công tác bình chọn, công nhận và vinh danh dự án khởi nghiệp; kêu gọi, kết nối nhà đầu tư cho nhiều ý tưởng sáng tạo,... Hiện tại cũng có 07 không gian làm việc chung tại Quảng Nam do nhà nước hỗ trợ cơ sở vật chất. Cùng với đó, hoạt động hội thảo, diễn đàn và đào tạo, tập huấn đã thực hiện nhiều cấp độ khác nhau. Đặc biệt, UBND tỉnh chỉ đạo triển khai tổ chức nhiều Diễn đàn/ Hội thảo về Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quy mô cấp vùng, quốc gia, như: Diễn đàn Phát triển doanh nghiệp thời kỳ 4.0, Diễn đàn khởi nghiệp nông nghiệp, Diễn đàn phát triển nông nghiệp gắn khởi nghiệp nàm Trung bộ, Diễn đàn kết nối doanh nhân trong hệ thống Câu Lạc bộ Đầu tư và Khởi nghiệp với cộng đồng khởi nghiệp Quảng Nam, Diễn đàn khởi nghiệp du lịch nói không với rác thải nhựa, Hội thảo Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo địa phương,…. 

Nét nổi bật của công tác này là Quảng Nam đã chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa và được các doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp tham gia ủng hộ mạnh mẽ, trở thành hoạt động xã hội hóa tiêu biểu trong Hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia.

Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được hỗ trợ phát triển hiệu quả

Các dự án khởi nghiệp được tỉnh công nhận năm 2018 tiếp tục phát huy và mở rộng thị trường, nhất là các dự án tiềm năng, như: dự án “Phở sắn Caromi”, dự án “Đèn gỗ Hoian Lamp ứng dụng công nghệ CNC” , dự án “Đèn Led chiếu sáng đô thị 3 cấp công suất”,…Hầu hết các dự án đã phát triển thành lập Công ty, Hợp tác xã, hoàn thiện mẫu mã, chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường trong cả nước, kể cả hợp tác với nước ngoài. Các dự án được công nhận năm 2019 tăng nhanh về số lượng, mô hình kinh doanh, chất lượng sản phẩm đã được các startups quan tâm ngay từ đầu; trong đó, có dự án phát triển nhanh về sản phẩm, được thị trường đón nhận, như: sản phẩm mỹ phẩm thiên nhiên của Hoa Mẫn Vy, HenaLab, dược liệu Hà Vy, Mười Cường, thực phẩm Bánh chưng Bà Ba Hội, Sống Sạch,…

Tỉnh cũng đã tổ chức đào tạo cho gần 20 ý tưởng, dự án khởi nghiệp từ các cá nhân, doanh nghiệp khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh. Qua xem xét bước đầu, Tổ Công tác đã mời các chuyên gia khởi nghiệp tổ chức tư vấn, hướng dẫn các ý tưởng, dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để tiếp tục hoàn thiện, hội đủ điều kiện để phát triển.Đặc biệt, 2 lớp đào tạo chuyên gia  (50 người) đã được tổ chức để tạo chuyên gia nguồn tại chỗ cho địa phương. 

Liên quan đến vấn đề tài chính cho hoạt động khởi nghiệp, việc xã hội hóa xây dựng và phát triển Quỹ hỗ trợ và đầu tư khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh đã phát triển mạnh trong thời gian qua, đặc biệt Quảng Nam là địa phương duy nhất hình thành và phát triển Quỹ cấp huyện hỗ trợ khởi nghiệp hiện nay. Các quỹ với số vốn từ 300 triệu đến 2,4 tỷ đồng.

Ủy ban nhân dân tỉnh cấp giai đoạn I (2017 – 2019) là gần 3 tỷ đồng, xã hội hóa (nguồn doanh nghiệp và các ngành, địa phương tham gia phối hợp, hỗ trợ tổ chức hoạt động,…), ước đạt trên 3 tỷ đồng, tổ chức các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp.
 

Vừa triển khai vừa rút kinh nghiệm 
 

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh còn những hạn chế, khó khăn nhất định. Đây là lĩnh vực khá mới mẻ, nên quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn nhất định, vừa triển khai vừa rút kinh nghiệm; nhận thức, kiến thức về khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo của mọi người còn hạn chế. Trong đó, cơ chế hỗ trợ dự án khởi nghiệp chưa kịp thời; nhận thức và sự quan tâm về vai trò của Hệ sinh thái khởi nghiệp của lãnh đạo các cấp, các ngành còn hạn chế; công tác kết nối các nhà đầu tư chưa hệ thống, bài bản; công tác biên tập, xuất bản thông tin trên Cổng thông tin Khởi nghiệp Sáng tạo chưa thường xuyên, chậm cập nhật; các ý tưởng KNST, doanh nghiệp khởi nghiệp chưa nhiều; một số chương trình hợp tác chưa được triển khai một cách cụ thể, hiệu quả. 
 

Kế hoạch triển khai giai đoạn 2020 - 2030

Trong giai đoạn tới (2020 – 2030), tỉnh Quảng Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện mục tiêu chung của Kế hoạch thực hiện “Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2018-2025”, đồng thời tiếp tục phát triển Quỹ Khởi nghiệp tỉnh Quảng Nam do Công ty CP Tập đoàn VNDT thành lập và triển khai đồng bộ các hoạt động hỗ trợ Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cấp huyện. 

Trong đó, tập trung thành lập Câu Lạc bộ Khởi nghiệp sáng tạo tại các trường cao đẳng, đại học trên địa bàn tỉnh. Trung bình mỗi năm, phát triển thành 5 dự án khởi nghiệp sáng tạo từ các cuộc thi sáng tạo khoa học - kỹ thuật, khoa học kỹ thuật học sinh THPT trên địa bàn tỉnh. Cách thức triển khai cụ thể là thông qua tổ chức Cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo trong sinh viên trên địa bàn tỉnh và sinh viên Quảng Nam tại các Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đại học Huế và Đại học Đà Nẵng. Bên cạnh đó, địa phương tiếp tục duy trì tổ chức các Hội thảo/ Diễn đàn khởi nghiệp chuyên sâu từng lĩnh vực, tập trung các lĩnh vực tỉnh ưu tiên hỗ trợ khởi nghiệp, trung bình mỗi năm tổ chức 5 diễn đàn; đồng thời, kêu gọi xã hội hóa tổ chức các diễn đàn, hội thảo về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh sẽ gia tăng tập trung xây dựng đội ngũ chuyên gia khởi nghiệp tại chỗ phục vụ xây dựng “Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh”, tập trung vào 3 nhóm đối tượng chính là: Xây dựng doanh nhân là chuyên gia tư vấn, hỗ trợ đào tạo khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh, Xây dựng đội ngũ giảng viên nguồn giảng dạy, hướng dẫn khởi nghiệp cho sinh viên tỉnh Quảng Nam, Xây dựng đội ngũ giáo viên giảng dạy, hướng dẫn khởi nghiệp cho học sinh tỉnh Quảng Nam.

Đặc biệt, Quảng Nam hỗ trợ phát triển mô hình Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp xã hội hóa,  triển khai các chương trình tăng tốc dự án khởi nghiệp sáng tạo và các Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo cấp huyện, Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo liên huyện.